บทพูดสร้างบรรยากาศก่อนเริ่มพิธีตักบาตร ระหว่างที่สาธุชนมานั่งรอบริเวณพิธี (พร้อมกับเปิดเพลงบรรเลง เพลงบรรเลงอื่น ๆ )
พิธีกร (๑) สวัสดีครับ / สวัสดีค่ะ ในเช้าวันนี้เราจะได้ตักบาตรแด่พระภิกษุสงฆ์ ผู้เป็นเนื้อนาบุญอันเลิศ เนื่องในโอกาสงานตักบาตรประจำเดือน……………….ด้วยวัตถุ ทานที่เราจัดเตรียมมาอย่างดีแล้ว
พิธีกร (๒) ดังนั้นขอเรียนเชิญทุกท่านนั่งหลับตา กลั่นกาย วาจา ใจ ของเราให้ สะอาด บริสุทธิ์ผ่องใส เพื่อรองรับบุญที่จะเกิดขึ้นในวันนี้เป็นลำดับต่อไป
พิธีกร (๑) เมื่อดวงตะวันทอแสงเรืองรองจับขอบฟ้า ย่อมเป็นนิมิตหมายอันดี ว่าวันใหม่ วันแห่งการสร้างความดี วันแห่งโอกาสของการทำหน้าที่ “ผู้ให้” ได้เริ่มอีกครั้ง ดวงตะวัน..ให้ความสว่างแก่ท้องฟ้า กัลยาณมิตร..ให้ความสว่างแก่ดวงใจ
พิธีกร (๒) ดวงใจซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า จิตมนุษย์นั้นเป็นประภัสสร คือ มีความสว่างในตัวเองแต่เนื่องจากถูกกิเลส คือ โลภ โกรธ หลง เข้าครอบงำดวงใจ ดวงนี้จึงต้องหม่นหมองไป และวิถีทางที่จะกำจัดความโลภให้หมดสิ้นไปจากใจได้ นั่นก็คือ “การให้” หรือ “การทำทาน” นั่นเอง
พิธีกร (๑) การให้..มิใช่เป็นการเสียประโยชน์แต่แท้จริงแล้วการที่เราให้ทรัพย์ สิ่งของ ของแก่เราแก่ผู้อื่น ย่อมเป็นการให้แก่ตัวเราเอง เหมือนการที่เราประพรมน้ำหอมแก่ผู้อื่นเราก็ย่อมได้กลิ่นหอมนั้นด้วย และผู้ให้..ย่อมได้รับสิ่งตอบแทนที่ควร ค่าแก่ดวงใจอันประเสริฐของเขาเสมอ สิ่งนั้นคือ..”บุญ”
พิธีกร (๒) บุญ…คำเดียวสั้น ๆ แต่ทรงคุณค่าและความหมาย
บุญ…ซึ่งกลั่นกาย วาจา ใจ ของผู้ให้ ให้บริสุทธิ์ผ่องใส บุญ…ซึ่งจะอำนวยความสุขและความปรารถนาของผู้ให้ ให้สำเร็จทุกประการ
พิธีกร (๑) บุญ…ซึ่งจะมอบทั้งมนุษย์สมบัติ ทรัพย์สมบัติ และนิพพาน สมบัติแก่ผู้ให้ทุกคน บุญ…คือผลแห่งการทำความดี เป็นสิ่งเดียวที่เปลี่ยนแปลงมนุษย์ธรรมดา ให้เป็นพระอริยบุคคลดังเช่น พระสัมมาสัมพุทธ เจ้าและพระอรหันต์ทั้งหลาย
พิธีกร (๒) บุญ…เป็นสิ่งเดียวที่หนุนเนื่องอยู่เบื้องหลังทุกสิ่งทุกอย่าง ทา ให้ประสบสบความสำเร็จ ความสมหวัง ความก้าวหน้า และความสุขทุกประการ ( ให้เพลงบรรเลงประมาณ ๒ – ๓ นาที แล้วค่อยอ่านต่อ )
พิธีกร (๑) น้ำสะอาด…สามารถชำระล้างสรรพสิ่งนานัปประการให้สะอาดได้ ฉันใดบุญ…..ก็สามารถชำระล้างกาย วาจา ใจ ให้ใสสะอาดได้ ฉันนั้น
พิธีกร (๒) เงา…..สามารถติดตามเราไปได้ทุกย่างก้าว ไม่เคยคลาดครา บุญ…..ก็สามารถติดตามเราไปได้ทุกย่างก้าว แม้ข้ามชาติได้ฉันนั้น
พิธีกร (๑) มหาสมุทรเป็นแหล่งรวมของทุกสายน้ำฉันใด บุญ…..ก็เป็นแหล่งรวมแห่งโภคทรัพย์สมบัติทั้งหลายฉันนั้น บุญ…..เป็นแหล่งป้องกันภัยในวัฏฏสงสาร บุญ…..เป็นปัจจัยสนับสนุนให้เข้าถึงบรมสุขคือ พระนิพพาน
พิธีกร (๒) บุญ……จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกชีวิต และต้องหมั่นสะสมอย่างต่อเนื่อง เพราะหากใช้บุญเก่าทุกวัน บุญก็สามารถหมดได้เหมือนกัน เร่งสร้างบุญใหม่ วันนี้เพื่อชีวิตที่สดใส และเป็นบุญเก่าต่อไปในวันหน้า สั่งสมบุญเป็นนิจคือ สั่งสมความสุขให้กับชีวิต
พิธีกร (๑) สุโข ปุญญัสสะ อุจจะโย การสั่งสมบุญนำสุขมาให้
พิธีกร (๒) การตักบาตรมีอิทธิพล ต่อความเป็นอยู่ของคนไทยมาแต่บรรพกาล นิสัยรักการให้รอยยิ้มที่ออกมาจากใจ ประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของไทย ล้วนได้รับ การหล่อหลอมเกี่ยวเนื่องมาจากดวงใจที่รักการให้ ชชาติไทย ชาวไทยจึงคงความเป็น ไทยตราบจนกระทั่งทุกวันนี้
พิธีกร (๑) การให้การต้อนรับ ด้วยข้าวปลาอาหารทั้งคาวและหวานพร้อมพรั่ง อย่างเต็มอกเต็มใจกลายเป็นประเพณีต่อเนื่องทา ให้ประเทศไทย คนไทยอยู่ในสังคมที่ อบอุ่นที่สมบูรณ์ด้วยความสุขทั้งภายนอกและภายใน ด้วยเหตุนี้จึงไม่มีใครปฏิเสธที่จะ กล่าวว่าชนชาติไทยมีประเพณีการให้ด้วยความโอบเอื้ออารี ก็เพราะล้วนเกิดมาจากการ ใส่บาตรต่อพระภิกษุสงฆ์ จนสามารถกล่าวได้ว่าการใส่บาตรเป็นต้นแบบประเพณีของ ความเป็นไทย
ื พิธีกร (๒) ในสังคมไทย พ่อแม่จะสอนลูกตั้งแต่ยังเด็กให้รู้จักการตักบาตร เพราะการตักบาตรเป็นหน้าที่ของเราชาวพุทธทุกคน นอกจากจะเป็นการฝึกฝนอบรม นิสัยให้เป็นคนเอื้ออารี มีน้ำใจ รู้จักการเสียสละแล้ว ยังเป็นบุญกุศลเป็นการอุปถัมภ์ค้ำจุนพระพุทธศาสนา ทำให้พระภิกษุสงฆ์มีเรี่ยวแรง มีกำลังในการประพฤติปฏิบัติธรรม แล้วนำธรรมเหล่านั้นมาแนะนำสั่งสอนพวกเราให้ได้รู้ได้เห็นและประพฤติดีงามตาม ท่านไปด้วย
พิธีกร(๑) การตักบาตร ถือว่าเป็นกิจกรรมสำคัญอย่างหนึ่งของพุทธศาสนิกชน เมื่อกระทำแล้วจะก่อให้เกิดผลบุญ คือ ประการที่ ๑ สามารถช่วยเหลือพระภิกษุสามเณรให้มีโอกาสศึกษาปฏิบัติธรรม ได้เต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องอาหาร
พิธีกร (๒) ประการที่ ๒ สามารถกำจัดความโลภในใจ ทำให้ผู้ตักบาตรเกิด ความรู้สึกว่าพอแล้ว กำจัดความตระหนี่ เห็นแก่ตัวลงได้ จึงเป็นวิธีสร้างเสริมบุญ สำหรับอุปถัมภ์ค้ำชูตนต่อไปในอนาคตและเป็นผลดีที่ได้บำรุงพระพุทธศาสนาโดยอ้อมด้วย
พิธีกร (๑) และประการที่ ๓ ทำให้เกิดสำนึกในธรรม เกิดความเมตตากรุณา เห็นอกเห็นใจ ในระหว่างเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
พิธีกร (๒) เมื่อเวลาตักบาตร หากพระภิกษุสงฆ์เดินผ่านมาในระยะใกล้ ควร น้อมตัวลงยกมือไหว้ แล้วกล่าวนิมนต์ให้ท่านได้ยินว่า “นิมนต์ครับ” หรือ “นิมนต์ค่ะ” เพื่อแสดงความเต็มใจที่จะถวายอาหารและเป็นการบอกให้ท่านทราบด้วย
ิ พิธีกร (๑) ก่อนตักบาตรควรถอดรองเท้าก่อน เพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อ พระภิกษุสงฆ์
พิธีกร (๒) และในขณะใส่บาตรไม่ควรชวนพระภิกษุสนทนาและไม่ควรถามว่า ชอบอาหารชนิดใด เพื่อจะทำถวายเพราะถ้าพระภิกษุตอบรับแล้วฉันอาหารนั้นในวัน ต่อมา ก็จะเป็นการผิดวินัยเกิดคำพังเพยว่า “ตักบาตรอย่าถามพระ”
พิธีกร(๑) เมื่อตักบาตรแล้ว หากมีดอกไม้ธูปเทียนจะถวายถ้าเป็นชายก็หยิบส่ง ถวายได้เลย ถ้าเป็นหญิงก็ต้องวางไว้บนฝาบาตรหรือใส่ลงในย่ามของท่าน
พิธีกร (๒) เมื่อตักบาตรถวายของเสร็จแต่ละรูปแล้ว ควรน้อมตัวลงไหว้หรือนั่ง ลงไหว้ ๑ ครั้ง โดยไม่ต้องไหว้ทุกครั้งที่ถวายของแต่ละอย่าง
พิธีกร (๑) ทุกท่านครับ/ค่ะ..อานิสงส์ที่เกิดจากการถวายทาน ที่ถูกทักขิเนย บุคคลนั้น มีคุณอเนกอนันต์ไม่อาจจะนับประมาณได้ อำนาจของบุญกุศลทั้งหลายที่ บำเพ็ญไว้ดีแล้ว หากทำด้วยความศรัทธา ทำด้วยความเพียร ทำด้วยวัตถุประณีตทำด้วย น้ำพักน้ำแรง ทำด้วยวัตถุบริสุทธิ์ทำด้วยความเคารพในทาน เคารพในพระรัตนตรัย ให้ด้วยมือตนเอง ให้ด้วยสิ่งของอันสมควร และให้ด้วยจิตเลื่อมใส ประกอบด้วยปัญญารู้อานิสงส์ ของบุญเมื่อบำเพ็ญทาน แล้วจะมีจิตปิ ติยินดี บุญจะคอยตามส่งผลให้ประสบแต่ ความสุข ความเจริญ มีความสบายกาย สบายใจ และฝึกสมาธิก็เป็นสมาธิได้อย่างรวดเร็วและมั่นคง
พิธีกร(๒) ทุกท่านครับ/ค่ะ ในวันนี้ทุกท่านได้มาตักบาตรแด่พระภิกษุผู้เป็นเนื้อนาบุญอันเยี่ยมพระภิกษุผู้ประพฤติดี ปฏิบัติชอบ ตั้งใจถือธุดงควัตร รักษาศีล ปฏิบัติ ธรรมมาโดยตลอด ประกอบกับการบริจาคทานในครั้งนี้ก็ถึงพร้อมด้วยวัตถุบริสุทธิ ์เจตนาบริสุทธิ ์และบุคคลบริสุทธิ ์ขอให้ทุกท่านตั้งศรัทธาให้มั่นคง เพราะศรัทธาจะ เปิ ดใจของท่านกว้าง เพื่อจะรองรับบุญได้อย่างเต็มที่
พิธีกร (๑) เมื่อใดดวงใจดวงนี้เปิดกว้างมีจิตคิดแต่จะให้ เมื่อนั้นกระแสแห่งความ บริสุทธิ์จะมาหล่อเลี้ยงใจ ให้แช่มชื่นเบิกบาน กว้างขวาง ดุจดังใจได้เป็นอิสระพ้นจาก ที่คุมขังอันคับแคบทะยานสู่โลกกว้างอันโอฬาร ไม่มีประมาณฉะนั้น
พิธีกร (๒) นับเป็นโอกาสอันดียิ่งของพวกเราทุกคนแล้ว ที่ได้ถวายทานอันเลิศ เช่นนี้จึงขอให้ทุกท่านโปรดรักษาใจให้หยุดนิ่ง สบาย ๆ เพื่อใจของเราจะได้สะอาด บริสุทธิ์ผ่องใส เหมาะสมที่จะเป็นภาชนะรองรับบุญต่อไป..
บทพูดสร้างบรรยากาศระหว่างคณะสงฆ์รับบิณฑบาตร พร้อมกับเปิดเพลง
พิธีกร (๑) ครั้งหนึ่งที่เรานำอาหารใส่บาตร บุญก็เกิดขึ้นในใจเราครั้งหนึ่ง ยิ่งเรา ใส่บาตรมากครั้งเข้า บุญก็ยิ่งทับทวีมากขึ้น จนสามารถรับรู้ได้ถึงความรู้สึกปิติที่ค่อย ๆ เอ่อล้นขึ้นมาในใจ จนเต็มเปี่ยมและความสุขฉาย ให้เห็นบนใบหน้า แววตา เป็นความรู้สึกที่ผู้ให้เท่านั้นรับรู้ได้ด้วยตัวเองว่านี้คือ ความสุขที่บริสุทธิ์นี่คือความสุขซึ่ง เงินไม่อาจซื้อได้และขอให้ทุกท่านได้ตรึกระลึกนึกถึงบุญที่ท่านได้ตักบาตรแก่ พระภิกษุสงฆ์ในวันนี้ไว้เสมอ เพราะทุกครั้งที่นึกถึงบุญ…..บุญก็จะยิ่งเกิดในดวงใจ ของเราทุกครั้ง
พิธีกร (๒) นึกถึงด้วยความปิติว่า ท่านซึ่งเป็นผู้ให้ภัตตาหาร แด่พระภิกษุในครั้งนี้ซึ่ง ได้ชื่อว่าเป็นผู้ให้อายุแก่พระพุทธศาสนา เพราะพระภิกษุสงฆ์เมื่อฉันอาหารที่ท่านได้นำมาใส่บาตรครั้งนี้แล้ว จะมีกำลังกายกำลังใจที่สมบูรณ์ แข็งแรงและนำกำลังกาย กำลังใจนั้น มากลั่นเป็นกำลังความดี ด้วยการประพฤติปฏิบัติธรรม เพื่อสืบ ทอดอายุพระพุทธศาสนาให้วัฒนาถาวรสืบไป
พิธีกร (๑) พิธีตักบาตร อันเป็นการบำเพ็ญบุญสร้างทานกุศลในครั้งนี้จึง ทรงคุณค่ายิ่งต่อชีวิตของเราคือ นอกจากสร้างความสุขใจ ในฐานะเป็นผู้ให้แล้ว บุญนี้ยังติดตัวไปจนกว่าเราจะเข้าสู่พระนิพพาน
พิธีกร (๒) การให้ทานเป็นเรื่องของความชุ่มเย็น ผู้ให้ทานอยู่เสมอย่อมมีจิตใจ ผ่องใส เยือกเย็น เป็นที่รักของทุกคน ทานที่ทำจะส่งผลให้เป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก ได้ อายุ วรรณะ สุขะ พละ และปฏิภาณในทุกภพทุกชาติที่เกิดเป็นมนุษย์ เป็นผู้มีเสน่ห์เป็น ที่รักของคนทั่วไป
พิธีกร (๑) เป็นที่น่าคบหาของคนดี มีชื่อเสียงเกียรติคุณดีงาม มีคนเคารพยกย่อง แกล้วกล้า อาจหาญในทุกชุมชน มีรูปงาม ผิวพรรณงาม น่ารัก น่านิยม มีบุตรภรรยา มีบริวารอยู่ในโอวาท เป็นผู้มีรสนิยมสูง สามารถใช้ทรัพย์ให้เกิดประโยชน์ได้เต็มที่ย่อมได้ทรัพย์สมบัติตามปรารถนา ภัยหรืออันตรายใด ๆ ไม่สามารถทำลายทรัพย์สมบัติได้ และผลของทาน จะหนุนนำให้สำเร็จมรรคผลนิพพานได้โดยง่ายดาย
Cr.หนังสือ “คู่มือตักบาตร” อาจารย์จันทนา พงศ์สุทธิกาญจนา
